Σάββατο του Λαζάρου 11 Απριλίου
Σάββατο του Λαζάρου, ο μαθητής και φίλος του Ιησού
Το Σάββατο του Λαζάρου ή Λαζαροσάββατο στην Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία και σε όσες καθολικές εκκλησίες ακολουθούν το βυζαντινό τελετουργικό είναι η μέρα πριν την Κυριακή των Βαΐων. Την ημέρα αυτή εορτάζεται η ανάσταση του Λαζάρου από τη Βηθανία, ένα γεγονός το οποίο περιγράφεται στο κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον.
Ποιος ήταν ο Λάζαρος
Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά πρόσωπα της Καινής Διαθήκης είναι, αναμφισβήτητα, ο Λάζαρος, ο οποίος – κατά τα Ευαγγέλια – υπήρξε μαθητής και φίλος του Ιησού.
Ο Λάζαρος ζούσε στη Βηθανία, κοντά στα Ιεροσόλυμα, μαζί με τις αδελφές του Μάρθα και Μαρία και στο σπίτι του είχε επανειλημμένα φιλοξενήσει τον Ιησού. Κάποια μέρα όμως αρρώστησε βαριά και πέθανε.
Η ιστορία είναι τόσο γνωστή, που δεν χρειάζεται να μπούμε σε λεπτομέρειες: Ο Ιησούς τον ανέστησε τέσσερις μέρες μετά τον θάνατό του αφήνοντας έκθαμβο το πλήθος που είχε συγκεντρωθεί γύρω από τον τάφο και ταυτόχρονα προκαλώντας την οργή των αρχιερέων. Οι τελευταίοι μάλιστα έβαλαν στόχο, εκτός από τον Ιησού, να θανατώσουν και τον Λάζαρο, ο οποίος «ηγέρθη εκ νεκρών» προαναγγέλοντας την ανάσταση του Κυρίου.
Σύμφωνα με τον Άγιο Επιφάνιο, επίσκοπο Κωνσταντίας της Κύπρου (367-403), ο επονομαζόμενος Δίκαιος και Τετραήμερος Λάζαρος όταν αναστήθηκε ήταν 30 χρονών και έζησε άλλα 30 χρόνια μετά τη θαυματουργή επαναφορά του στη ζωή από τον Ιησού.
Από τα Ιεροσόλυμα στην Κύπρο
Η παράδοση αναφέρει ότι, θέλοντας να αποφύγει τη δίωξη από τους αρχιερείς, κατέφυγε στο Κίτιο της Κύπρου γύρω στο 33 μ.Χ. Εκεί τον συνάντησαν οι απόστολοι Παύλος και Βαρνάβας, όταν μετέβαιναν από τη Σαλαμίνα στην Πάφο, και τον χειροτόνησαν ως πρώτο επίσκοπο Κιτίου – της Εκκλησίας που ίδρυσε ο ίδιος.
Κατά την παράδοση, ο Λάζαρος ήταν σκυθρωπός και αγέλαστος σε όλη τη διάρκεια της ζωής του και αυτό – όπως πιστεύεται – οφειλόταν στα όσα είχε δει κατά την τετραήμερη παραμονή του στον Άδη. Λέγεται ότι γέλασε μόνο μία φορά, όταν είδε κάποιον να κλέβει ένα πήλινο αγγείο. Μάλιστα σχολίασε το γεγονός αποφθεγματικά λέγοντας ότι: «Το ένα χώμα κλέβει το άλλο».
Από την Κύπρο στην Κωνσταντινούπολη
Ο Λάζαρος απεβίωσε σε ηλικία 60 χρόνων και τάφηκε στην Κύπρο. Ιστορικές πηγές αναφέρουν ότι το 890 μ.Χ. ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Λέων Στ΄ ο Σοφός βρήκε το λείψανό του και το μετέφερε στην Κωνσταντινούπολη τοποθετώντας το σε ασημένια θήκη μέσα στον ναό που χτίστηκε προς τιμήν του στην πόλη.
πηγή: Εκκλησία online
Από τον Eσπερινό Όρθρο του Σαββάτου του Λαζάρου: "Στιχηρά αίνων Aνάστασις και ζωή"
Πώς γιορτάζει απανταχού η Ελλάδα το Σάββατο του Λαζάρου
Σάββατο του Λαζάρου και το έθιμο θέλει τις νοικοκυρές να ετοιμάζουν «Λαζαράκια».
Δεν είναι άλλο από ψωμάκια σε σχήμα ανθρώπου, που συμβολίζουν την ανάσταση. Είναι νηστίσιμα και ελαφρώς γλυκά. Νοστιμίζουν με σταφίδες, κανέλα, γαρύφαλλα αλλά και γλυκάνισο.
Τα «Λαζαράκια», οι αυγοκουλούρες τα καλιτσούνια «το μοιρολόι της Παναγιάς», το «κάψιμο του Ιούδα», το σημαντήρι, το οφτό, το αντικριστό αλλά και το «Πάσχα των νεκρών» είναι μερικά από τα έθιμα των ημερών του Πάσχα, τα περισσότερα από τα οποία παραμένουν ακόμη ζωντανά σε πολλές περιοχές μιας και έχουν περάσει από γενιά σε γενιά «δένοντας» το χθες με το σήμερα.
Τα “λαζαρικά” από τόπο σε τόπο έχουν πολλές παραλλαγές.
Στη Στερεά Ελλάδα, τη Μακεδονία και τη Θράκη στο έθιμο έπαιρναν μέρος μόνο κορίτσια, οι “Λαζαρίνες” ή “Λαζαρίτσες”, έτσι έβρισκαν την ευκαιρία να γίνουν γνωστές και σαν υποψήφιες νύφες.
Στη δυτική Μακεδονία οι «Λαζαρίνες» χορεύουν και τραγουδούν χαρμόσυνα
Ο κύκλος των πασχαλιάτικων εθίμων στη δυτική Μακεδονία αρχίζει από το Σάββατο του Λαζάρου, όπου με τις χρωματιστές παραδοσιακές στολές τους οι «Λαζαρίνες» από την Αιανή, τον Κρόκο, την Λευκοπηγή, την Καισαρειά και την Αγία Παρασκευή Κοζάνης ξεκινούν για να χορέψουν στις πλατείες το χορό «Τσιντσιρό» και να τραγουδήσουν «Λαζαράτικα» τραγούδια στις γειτονιές των χωριών τους.
Οι Λαζαρίνες είναι κορίτσια από τη νηπιακή ηλικία έως και την εφηβεία. Δεν νοείται κορίτσι της οικογένειας να μην υποδυθεί τον ρόλο της Λαζαρίνας. Συγκεντρώνονται συνήθως σε ένα σπίτι – το οποίο και ονομάζουν κονάκι– και κατά ομάδες επισκέπτονται όλα τα σπίτια του χωριού, και λένε πασχαλιάτικα η αυτοσχέδια τραγούδια που αρμόζουν στις επιθυμίες της οικογένειας.
Οι Λαζαρίνες έλκουν την καταγωγή τους από τα «Παρθένεια», τους χαρακτηριστικούς χορούς των δωρικών πόλεων του βορρά από ομάδες κοριτσιών. Αργότερα, στα χριστιανικά χρόνια συνδέθηκαν με την Ανάσταση του Λαζάρου, την αναγέννηση της φύσης και την ανανέωση της ζωής.
Στον Έβρο μικρά κορίτσια τραγουδούν τα κάλαντα του Λαζάρου
Στο πέρασμα των χρόνων τα έθιμα της Μ. Εβδομάδας και της Λαμπρής, με ρίζες που χάνονται βαθιά μέσα στην ιστορία, εξακολουθούν να αναβιώνουν στον Έβρο, ίσως διαφοροποιημένα σε σχέση με το παρελθόν και παρουσιάζοντας μία πολυμορφία από τόπο σε τόπο, διατηρώντας όμως αναλλοίωτο το θρησκευτικό τους πυρήνα.